Ο αποχαιρετισμός ενός Δάσκαλου με το Δ κεφαλαίο…

Όχι δεν έφυγε! Ο Γιάννης απλά βγαίνει σε σύνταξη... Είναι ένας από τους ανθρώπους που έπαιξαν κομβικό ρόλο στην ζωή μου. Θυμάμαι πως δεν τον άφηνα να φύγει από το εργαστήριο ψηφιακών αν δεν καταλάβαινα τί ακριβώς μου δίδασκε… εκείνος στωικά καθόταν. Σήμερα μας έστειλε, στους φοιτητές του και στους συναδέλφους του ένα email με τις σκέψεις του μιας και πλέον αποχωρεί από την ενεργό δράση. Είναι ένα μεγάλο, αλλά συγκλονιστικό κείμενο, που θέλω να μοιραστώ μαζί σας. Είναι γραμμένο από την σκοπιά ενός ανθρώπου που θα μας λείψει από το εκπαιδευτικό μας, σύστημα. Είναι χρήσιμο να το διαβάσετε γιατί είναι το απόσταγμα μιας ζωής, ενός καθηγητή που θέλει να τον φωνάζουμε Δάσκαλο.

Αποχαιρετισμός

Έμεινα εδώ 34 χρόνια. Δίδαξα με εξαντλητικό ωράριο για 65 εξάμηνα +2  που είχα εκπαιδευτική άδεια. Θα  ήθελα  να μείνω, αλλά δυστυχώς τα τελευταία χρόνια τα μάτια κουράζονται και οι αρτηρίες σκληραίνουν. Ανέβηκα τη σκάλα του ορόφου μου πάνω από 30.000 φορές. Τα πρώτα χρόνια ανέβαινα δύο-δυο τα σκαλιά και τώρα  προσέχω. Χαμηλώνω λοιπόν μηχανές και δίνω τόπο στους νέους.

Ήμουν ένα γρανάζι σε μια μεγάλη μηχανή που πιστεύω απέδωσε σημαντικό έργο. Ομολογώ ότι, μου πήρε αρκετά χρόνια στην αρχή για να ανακαλύψω την τέχνη του δασκάλου. Είναι πραγματικά τέχνη και δεν την είχα στην αρχή. Γνώριζα μόνο τα θεωρητικά και τις αρχές της. Όταν την ανακάλυψα είδα ότι αξίζει να την αποκτήσεις. Είδα ότι το μαθητή τον φτιάχνει ο δάσκαλος αλλά είδα επίσης ότι συμβαίνει και το αντίστροφο και το απόλαυσα. Διδάσκεις και διδάσκεσαι, δηλαδή ζεις.

Οι εντυπώσεις ήταν πάντα πολύ πλούσιες και ισχυρές,  ιδιαίτερα τα πρώτα χρόνια που ήμουν νέος. Μετά βέβαια κάποια πράγματα αυτοματοποιήθηκαν.

Τα τελευταία χρόνια, ο χρόνος έτρεχε πολύ γρήγορα, ή μου φαινόταν ότι έτρεχε, όπως συμβαίνει και  με την κλεψύδρα που στο τέλος η άμμος φαίνεται να κυλάει πολύ πιο γρήγορα από όσο έτρεχε στην αρχή.

Εκτιμώ το δρόμο που έκανα 34 χρόνια  εδώ, σαν το άθροισμα  των εμπειριών και της προσφοράς . Για μένα η απελευθέρωση του μυαλού και η απόκτηση εμπειρίας ήταν πάντα  η ουσία της ζωής. Η εμπειρία νομίζω είναι ο μόνος τρόπος που έχει κάθε άνθρωπος, όχι μόνο για να ζήσει, αλλά και για να καταλάβει ότι έζησε.

Πολλές φορές αναζήτησα εδώ μέσα και κάτι  διαφορετικό από την κλασική  δουλειά του δασκάλου, κάτι που να με ξεμουδιάζει και να με απορροφά. Διέθεσα πολύ χρόνο.

Τελικά όμως και ευτυχώς, δεν έμεινα ποτέ από δουλειά.

Τα χρόνια που πέρασαν ήταν πολύ πυκνά και οι μάχες κερδίσθηκαν με πολύ κόπο. Υπήρξαν πολλές σημαντικές στιγμές, αλλά και αντίξοες συνθήκες δουλειάς  και  κάποια πικρία , όταν διαπίστωσα ότι δεν ολοκλήρωσα το όνειρο.

Τη δουλειά μας στο σύνολο, την χαρακτηρίζω ιδιαίτερα κουραστική, αλλά και πλεονεκτική. Το μόνο πρόβλημα είναι ότι βλέποντας από κοντά τις εξελίξεις, ποτέ δεν παύεις να νοιώθεις ημιμαθής. Το μάθημα  πάντως και η συνύπαρξη με τα νέα παιδιά με αποζημίωσε σε κάθε περίπτωση. Ήταν πάντα η θεραπεία της ψυχής μου.

Η μεγαλύτερη πάντως χαρά που είδα στο σπουδαστή, είναι όταν διαπίστωσε ότι αυτό που έφτιαξε δουλεύει. Όταν είδε το αποτέλεσμα της εργασίας του! Τεράστια η ευχαρίστηση και κατευθείαν η επιθυμία και η φαντασία για κάτι μεγαλύτερο, πιο τέλειο!

Τώρα πια απαλλάσσομαι από μερικά  βάρη και παραμένω μόνο στα αναγκαία.

Απλά εκτρέπομαι από την τροχιά σας. Δεν χωρίζω από σας, γιατί δεν μπορεί να χωρίσει κάποιος, από κάτι που είναι γραμμένο μέσα στην καρδιά του. Άποψή μου είναι  ότι, ποτέ μια σχέση δεν τελειώνει οριστικά.

Τώρα,  που θα βρεθώ χωρίς να έχω τίποτα να διδάξω, θα θελα να αρχίσω από την αρχή. Δεύτερη όμως ζωή δεν υπάρχει. Και δεν υπάρχει για να μην χρησιμοποιούμε την εμπειρία της πρώτης. Θα ξεφεύγαμε! Αν ξανάρχιζα, θα άρχιζα πρώτα από τα μαθηματικά. Μετά  θα σπούδαζα Ελληνική γλώσσα και ίσως μουσική. Μετά ίσως…… ίσως…. ευτυχώς δεν τελειώνουν τα όνειρα! Σίγουρα, δεν υπάρχει πιο όμορφο πράγμα από το να ονειρεύεσαι και να σχεδιάζεις τη ζωή σου, αλλά νάσαι και νέος  να μπορείς. Το δικό μου όνειρο  πάντως ήταν μεγαλύτερο από αυτό που νομίζω ότι πέτυχα. Σίγουρα μπορούσα παραπάνω αν υπήρχε αυτό που λέμε οργανωμένο κράτος και όχι αυτό το κακό κράτος που είδα και έζησα.  Είδα το κράτος  να μπάζει από παντού. Απερίγραπτη αμέλεια, γραφειοκρατία και τέλος σκάνδαλα και διαφθορά.

Η δημοκρατία πάντοτε λειψή και πληγωμένη. H Δικαιοσύνη σχεδόν ανύπαρκτη. Ιερές έννοιες γελοιοποιήθηκαν στην πορεία.  Η Ευρώπη, μια ήπειρος γερασμένης νοοτροπίας, που θα έπρεπε να μετονομαστεί πλέον σε   ΕΕ-Τ ( / Τ : Τραπεζών). Αυτή τη στιγμή ξέρουμε ότι το μέλλον δεν βρίσκεται στα χέρια οραματιστών, αλλά καθορίζεται από πολιτικούς και τραπεζίτες ειδικευμένους στις μηχανορραφίες. Αλήθεια υπάρχει τρόπος να τους παλέψουμε ;

Ο άνθρωπος αγαπητοί μου, εκτός από την υγεία, για να αισθάνεται ευτυχισμένος θέλει καλή οικογενειακή ζωή, επαγγελματική επιτυχία και κοινωνική αναγνώριση. Σίγουρα όμως, είναι δύσκολο σε μια τόσο σύντομη ζωή να  προλάβει να τα πετύχει όλα. Κι αν κάτι από αυτά μπει σαν στόχος και πάρει την πρωτιά, τα άλλα θα υστερούν. Όμως, τα ωραιότερα πράγματα στον κόσμο δεν είναι ούτε η δουλειά μας ούτε η προβολή μας. Είναι η συνύπαρξη, και η προσφορά. Εγώ αναγνωρίζω ότι αξία είναι, ο σύντροφος, ο έρωτας, να βλέπεις κάτι να μεγαλώνει, να επενδύεις σε παιδιά και φίλους και να ζεις με  ισότητα και  δικαιοσύνη.

Προσπάθησα κι εγώ μαζί σας με τα λίγα μέσα που είχα, κτίζοντας σιγά–σιγά. Ένοιωθα πάντα την αίσθηση της ευθύνης για όσα πάνε καλά ή κακά γύρω μου.

Εσείς και οι σπουδαστές μου θα με κρίνετε.

Εδώ κοντά σας, κατάλαβα ότι η επιστήμη  είναι ένα παιχνίδι ανάμεσα στη γνώση και στην άγνοια. Η επιστήμη , και γενικά η γνώση μέχρι σήμερα, δεν μας έδωσε «τελειωτικές» απαντήσεις σε κανένα τομέα. Δεν ξέρουμε τι υπάρχει πέρα από τα  όρια. Πολλά πράγματα μας ξεπερνούν στη φύση αλλά και  στη σκέψη. Κάθε γνώση απαντάει βέβαια σε μια άγνοια, αλλά ταυτόχρονα αποκαλύπτει και προσθέτει περισσότερες άγνοιες και ερωτήσεις από όσες έλυσε. Το ίδιο πιστεύω ότι θα ισχύει πάντα ! και ταυτόχρονα λέω ευτυχώς, γιατί δεν θα είχε ενδιαφέρον η ζωή.

Ας μην τα δίνουμε λοιπόν όλα, μόνο για την επιστήμη και την τεχνολογία. Δεν γίνεται να προσπαθεί κάποιος να ερμηνεύσει τον κόσμο, μόνο με αυτά που εξηγούνται σήμερα και δεν αναγνωρίζω την έννοια του ειδήμονα. Μπορεί όλοι να υπακούμε στους ίδιους φυσικούς νόμους, αλλά ποτέ στην επιστήμη δεν έχει διατυπωθεί μια άποψη με την οποία να συμφωνούν όλοι. Η πορεία για παράδειγμα του ανθρώπου στο μέλλον, δεν είναι σήμερα σίγουρο ότι οδηγεί σε πρόοδο ή σε καταστροφή! Σίγουρα οι αισθήσεις μας είναι ελλιπείς. Μας επιτρέπουν να αντιλαμβανόμαστε μόνο κάποια πράγματα, που δεν είναι η αληθινή πραγματικότητα.

Η απόλυτη λοιπόν σκέψη, η απόλυτη απόφαση και κριτική είναι λάθος. Χιλιάδες τα ερωτήματα που παραμένουν στον καθένα μας!

Μπορεί να μην γνώρισα τη λάμψη και τα φώτα, μάλλον δεν το επιδίωξα, αλλά φεύγω  ικανοποιημένος για την επιλογή που έκανα στη ζωή μου. Η  ζωή μου  πουθενά δεν θα ήταν πιο συναρπαστική.

Βέβαια να το πω,  σπίτι δεν χτίζει κανείς από τη δουλειά αυτή, ούτε και ζει ικανοποιητικά, αλλά δεν μετάνιωσα. Το να περνάς τον μήνα με ένα φτωχό μισθό, να έχεις οικογένεια και να εξακολουθείς να είσαι  άνθρωπος ευγενής και δίκαιος, είναι άθλος. Δεν παράγει όμως ζεστό χρήμα ο δάσκαλος και οι κυβερνήσεις τον απαξίωσαν πάντα. Η θέση του δασκάλου είχε κάποτε μια αίγλη, ένα κύρος, ανέτειλε μια ηθική. Σήμερα με τη γενικότερη αντίληψη της κοινωνίας υφίσταται ανελέητο εξευτελισμό. Σχεδόν απαξιώθηκε. Όλοι μας εκλιπαρούμε για αξιοπρέπεια και μάλιστα από αυτούς που δεν την έχουν. Το χειρότερο είναι ότι κάποιοι που μιλούν δημόσια και δεν έχουν κάνει μια ώρα μάθημα, λένε έξω τα χειρότερα για το κάθε ίδρυμα με ύφος σοφού εμπειρογνώμονα. Παραδείγματα δυστυχώς πάντα υπάρχουν και με 10 λέξεις γενίκευσης, θάβουν τα πάντα  Τα κανάλια και τα συμφέροντα μας έχουν στολίσει επαρκώς και συλλήβδην.  Αλλά πες τε μου,  πού να βρούμε εμείς αυτές τις 150.000 σπάνια όντα που είναι οι δάσκαλοι παντός είδους. Αυτούς τους μοναδικούς στο είδος εργαζόμενους που πρέπει να είναι όλη μέρα πάνσοφοι, υγιείς, υποδειγματικοί στη συμπεριφορά, υπομονετικοί και ευγενείς, διαθέσιμοι και ευφυείς, επιστήμονες, ψυχολόγοι και αστυνόμοι, πολιτικώς ευαίσθητοι και ηθικώς άμεμπτοι και τόσα άλλα πρέπει. Μάλλον δεν θα τους βρούμε. Καθένας μας κάπου σφάλει και γι΄αυτό ο κόσμος δεν θα φανεί ποτέ τέλειος. Μπορεί να φτάσαμε κάπου μέχρι σήμερα, αλλά δεν κάναμε μόνο έξυπνα πράγματα στη ζωή μας. Πολλούς τους κατέβαλε η αγωνία και το άγχος της απόδοσης και της ανέλιξης.

Ο δάσκαλος έχει την ευτυχία να ξεχνιέται όσο είναι δάσκαλος, αλλά όταν γυρίσει στο σπίτι του, μετρά τα προβλήματα που έχει και τα βρίσκει πάρα πολλά. Κατά τα άλλα βέβαια, προβαίνουμε σε ενδιαφέρουσες συνεχείς εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις, μετονομασίες υπουργείων και οργανισμών, αλλά για το θέμα του δασκάλου τίποτα. Δεν φέρνει χρήμα ο δάσκαλος, μόνο δαπανά…. λένε κάποιοι. Ίσως μας εκτιμούν σαν ένα τυπικά απαραίτητο βάρος για την οικονομία. Όλοι βέβαια δηλώνουν πολύ ευαίσθητοι για την παιδεία και την εκπαίδευση των νέων και ότι τα ανώτατα ιδρύματα είναι ο φάρος….. κλπ!

Ωστόσο για αύξηση δαπανών στην Παιδεία δεν συζητούμε και ούτε μπορούμε να κάνουμε, οπότε τα προβλήματα επιτείνονται. Και σήμερα έφτασε εδώ, όπου και η δημοσιονομική κατάσταση της χώρας είναι φρικτή. Έχουν συντελεστεί πολλά κακουργήματα. Τώρα σωρευτικά μπορεί να καταδικαστούμε ερήμην σε ισόβια! Ποιος να νοιαστεί για το επίπεδο των σπουδών,  με τι μέθοδο  παράγεται και από πόσους κακομοίρηδες και ποιους. Το χρήμα μετρά πρώτο! Δυστυχώς αυτό που αναζητείται εναγωνίως σήμερα είναι ένα μοντέλο, όπου οι εργαζόμενοι να ξέρουν τα πάντα, να είναι ευέλικτοι και  αποδέχονται οποιεσδήποτε συνθήκες εργασίας και «οριζόντια». Είμαι σίγουρος ότι τίποτα πλέον δεν είναι εύκολο να προβλεφθεί και φοβάμαι επίσης, ότι αυτά που αντιμετωπίζουμε σήμερα, δεν γίνεται να είναι προσωρινά.

Μπήκα και βγήκα ιδεαλιστής και ευτυχώς δεν υπήρξα ποτέ έρμαιο πολιτικών ομάδων και κομμάτων. Δούλεψα για μια ιδέα δική μου και όχι για συμφέρον και δόξα. Μακάρι να μπορέσουν και άλλοι. Αν ήθελα πάντως να πετάξω πέτρες, σίγουρα θα τις έστρεφα πρώτα προς την πλευρά που είμαι.

Φίλοι μου μην κλείνεστε στον εαυτό σας. Ο κόσμος μόνο όταν τον μοιράζεσαι υπάρχει. Όλοι λέμε ότι είναι τύχη να συναντήσει  κάποιος στη ζωή του καλούς δασκάλους. Μοιράστε λοιπόν απλόχερα τη  γνώση και τη συμβουλή σας στους νέους ανθρώπους και ίσως κάποτε  βρεθούν  ποιο σοφοί από μας, να πράττουν ακόμα πιο σωστά. Μην διδάσκετε μόνο μαθηματικά και επιστήμη. Δουλέψτε με τα πρόσωπα.

Φροντίστε ιδιαίτερα την διαμόρφωση του χαρακτήρα και της προσωπικότητας των νέων, γιατί αυτά είναι πιο σημαντικά από τις επιστημονικές γνώσεις και επαγγελματικές ικανότητες που έστω και φαινομενικά υπάρχουν σήμερα σε μεγάλα ποσοστά. Θα έπρεπε βέβαια  να μπορούμε να διδάσκουμε και μια στάση ζωής με το παράδειγμά μας. Διαπιστώσαμε όμως τελευταία, ότι κάποια πράγματα και ιδέες καταστράφηκαν και λείπουν. Αυτά έχουμε σήμερα περισσότερη ανάγκη και είναι αυτά που θα δημιουργήσουν το νέο έδαφος και την ελπίδα. Αναστατώστε το μυαλό των παιδιών και μην τα αφήνετε να κοιμούνται. Βάλτε τα να σκέφτονται πως θα θελαν να ζουν μετά από 15 χρόνια. Και πες τε τους ότι για τον καθένα υπάρχει  μια στιγμή στη ζωή, που ανοίγει μια πόρτα και μπαίνει το μέλλον.

Μην σταματήσετε ποτέ την προσπάθεια που πιστεύετε ότι θα σας οδηγήσει στο σκοπό σας, παρ όλο που κανείς δεν μπορεί να σας διαβεβαιώσει ότι θα το πετύχετε ή ότι το έχετε πετύχει.

Να θυμάστε όμως πάντα το σκοπό για τον οποίο προσληφθήκατε σ΄αυτό το ίδρυμα. Ο στόχος πρέπει να είναι πάντα το γενικότερο συμφέρον και όχι το προσωπικό. Γιατί το γενικότερο συμφέρον συμπεριλαμβάνει πάντα και το  δικό μας και των παιδιών μας.

Για τις κυβερνήσεις θα πω πρώτα, ότι  κάποτε ίσως η παιδεία αποκτήσει την ίδια σημασία για τη χώρα, όση έχει και η Εθνική ποδοσφαίρου ή ο Ολυμπιακός. Η μακροπρόθεσμη αξία της παιδείας, ίσως δεν έγινε ποτέ αντιληπτή στα χρόνια μου. Δεν επενδύθηκε τίποτα στην οργάνωση και τίποτα στην συντήρηση της περιουσίας και των θεσμών που έδειχναν ικανότητα και τάση επιτυχίας. Οι πολιτικοί και οι άρχοντες ήταν πάντα πολύ βιαστικοί. Αναζητούσαν ότι εξαργυρώνεται εύκολα, γρήγορα και «αποτελεσματικά» στη διάρκεια της θητείας τους. O πολιτικός τους κύκλος φαινόταν πάντα πολύ σύντομος. Παρέκαμπταν λοιπόν τα δύσκολα όπως είναι η παιδεία και κατέφευγαν σε διακοσμητικά  κάγκελα και φιέστες. Οι λέξεις τους υπηρετούσαν συνήθως ιδιοτέλεια. Διαιώνιση του είδους. Μακάρι να ίσχυε !

Υπάρχουν όμως ακόμα στο περιθώριο δημιουργικές δυνάμεις και άξια πρόσωπα στη χώρα και είμαι σίγουρος  ότι  θα εμφανιστούν στην επιφάνεια. Περίμεναν ήδη πάρα πολύ!

Οι κοινωνίες δεν αλλάζουν τώρα πια με μελέτες, μνημόνια, πράξεις νομοθετικού περιεχομένου και διατάγματα. Αλλάζουν από φωτισμένους ανθρώπους  και με τη βοήθεια και τη στάση των πολιτών. Καμιά φορά αλλάζουν  και  από μεγάλες κρίσεις ή εκρήξεις.

Εμείς, πρέπει  να αρχίσουμε  να ελέγχουμε με αυστηρότητα τις πράξεις των υπολοίπων και  να πολεμήσουμε κάνοντας το σωστό.

Ελπίζω στην εμφάνιση αυτών των πρωτοβουλιών, διαφορετικού προσανατολισμού, από τους πολιτικούς έστω χώρους που υπάρχουν μέχρι τώρα, αλλά με νέο πλαίσιο δράσης και σε νέο  πολιτικό τοπίο. Όχι πια τα ίδια και τα ίδια, ανακυκλωμένα. Βαρεθήκαμε την αναξιοκρατία την αρπαχτή και το ύφος πολλών αιώνιων  βουλευτών μας! Η παρουσία τους και οι εκφράσεις τους ξεπερνούν τις προσδοκίες που θα μπορούσε να έχει κάποιος από το συμβατικό θέατρο. Πρώτα μας εγγυήθηκαν ότι το μαχαίρι θα φτάσει στο κόκαλο.... και θα τιμωρηθούν όσο ψηλά και αν κάθονται… η αλήθεια θα λάμψει…. κλπ, μας ανέβασαν τη λίμπιντο και τελικά, μας άφησαν… Οικονομική και αξιακή κρίση θα μπορούσε να μην υπάρχει. Όλα είναι θέμα παιδείας λέμε! Αλλά που θα τη βρούμε και με ποιανών  το παράδειγμα; Αυτών που μας εξαπάτησαν και μας διέψευσαν τόσες φορές;

Η παιδεία, δεν είναι μόνο μια διαδικασία απόκτησης ενός συνόλου γνώσεων οποιασδήποτε ειδικότητος αλλά πρέπει να είναι και μια κριτική ανάγνωση του κόσμου που θα παράγει κάποτε και κάποιο πολιτισμό. Αν δεν τεθούν μακροπρόθεσμοι στόχοι με συναίνεση, δεν θα έχει μέλλον η παιδεία  και δεν θα έχει μέλλον και η χώρα μας. Δυστυχώς όμως στο κοντινό μέλλον, φοβάμαι ότι πολλά άξια άτομα δεν θα μπορέσουν να εξελιχτούν. Δυστυχώς επίσης οι νέες δυνάμεις μας αναγκάζονται να φεύγουν πλέον στο εξωτερικό και έρχονται εδώ οι ξένοι. Και ποιος δεν θα ήθελε να έρθει!

Η παιδεία  είχε ατονήσει από χρόνια (ή υπονομεύτηκε επιμελώς). Ένας ολόκληρος κόσμος από νέα παιδιά βρέθηκαν χωρίς εσωτερικά στηρίγματα και σημεία αναφοράς, μέσα στη σύγχυση και στην αβεβαιότητα, που στη συνέχεια τους γέννησε την επιθετικότητα, την άρνηση αρχών, την αίσθηση αγγαρείας, την πικρία, την επιφανειακή μάθηση και την αναζήτηση αλλότριων προτύπων. Συνηθισμένη είναι σήμερα και η απόδοση των ευθυνών σε άλλους που ίσως τα απαλλάσσει και ψυχικά από τη δική τους ευθύνη. Βοηθήσαμε και μείς σαν γονείς με την υπερπροστασία κάθε μορφής. Σερβίραμε πλήρες μενού (all inclusive), τα πάντα έτοιμα και χωρίς τιμολόγιο. Βοήθησαν και οι άλλοι που ήταν απορροφημένοι στο κέρδος και την προβολή. Τα παιδιά κρεμάστηκαν πολλές φορές στα κάγκελα! Η παιδική ηλικία έγινε είδος προς εξαφάνιση. 100 φορές το διάβασε και μια το παίξε. Αποτέλεσμα,  η παθητικότητα η αδιαφορία για τα κοινά, ο φόβος και η καταρρέουσα ψυχολογία. Τα τελευταία χρόνια μιλούσαμε τακτικά για τη βαρβαρότητα της καθημερινής ζωής. Αυτά όμως είναι μάλλον για κοινωνιολόγους και  ειδικούς της συμπεριφοράς. Κάπου πετύχαμε και κάπου αποτύχαμε, χωρίς να επιχειρώ να κάνω τον πλήρη  ισολογισμό εδώ.

Όμως, παρά τα μηνύματα που είχαμε από χρόνια για την επερχόμενη γενική κατάρρευση, φτάσαμε τελείως απροετοίμαστοι. Σαν να μην το ελπίζαμε. Κάποιοι προηγούμενοι άνθρωποι μας είχαν προειδοποιήσει ότι η ζωή είναι σκληρή. Λέγαμε κάτι θα γίνει να τη ‘σκαπουλάρουμε’. Οργιστήκαμε μετά, πάθαμε πανικό, κατεβάσαμε το κεφάλι, φυλακιστήκαμε στα σπίτια μας κάνοντας σενάρια επιβίωσης. Κανένα σενάριο δεν μας βγαίνει. Εισήλθαμε τώρα στη νέα εποχή της συνειδητοποίησης, εξαθλιωμένοι και τρομοκρατημένοι. Δεν ακούγεται κιχ! Και όποιος εξαθλιωμένος τολμήσει, τρώει μια λάσπη και ξανασωπαίνει. Κάθε μέρα φταίει κι άλλος. Οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι ιδιωτικοί υπάλληλοι , οι φορτηγατζήδες, οι φαρμακοποιοί, οι λιμενικοί,  οι  εργάτες, οι αγρότες και οι φοιτητές, ακόμα και οι άνεργοι και οι συνταξιούχοι που ζουν ακόμα! Και η ανεργία δυστυχώς αυξάνεται οδηγώντας σε ανθρωπιστική κρίση. Καλό είναι να καταφέρουμε να μην στραφούμε ο ένας απέναντι στον άλλο, γιατί θα καταρρεύσουμε σαν κοινωνία. Καλύτερα να πιαστούμε χέρι –χέρι. Να ζητήσουμε την αξιοπρέπειά μας.  Αλλά ας μην κλάψουμε άλλο το μακαρίτη.

Τώρα, άλλα ήθη θα επικρατήσουν και ο βίος θα γίνει πιο λιτός. Αντιλαμβανόμαστε ότι χωρίς όραμα, πραγματική δουλειά, προσπάθεια και ιδέες δεν πρόκειται να έλθει προκοπή, προσωπική και συλλογική. Είδα και βλέπω πολλούς ανθρώπους να συνεχίζουν τη μάχη. Μπράβο τους είναι στοχαστές και άξιοι. Αυτοί πρέπει να μας εμπνέουν. Πρέπει να παραμείνουμε κινητικοί και αισιόδοξοι να ξαναβρούμε τη χαμένη αυτοπεποίθησή μας, απορρίπτοντας τα παλιά, για να δούμε τελικά την κρίση να επιδρά πάνω μας θετικά. Δεν ευτελιστήκαμε σαν άνθρωποι. Δεν φταίμε εμείς, αλλά είναι σίγουρο ότι σε μας ανήκει εξ ολοκλήρου η ευθύνη, να απαλλαγούμε από την αρρώστια αυτή. Αλίμονο αν η Ελλάδα είναι μόνο κάποιοι πολιτικοί της και κάποιοι δικαστές της. Είναι και κάποιοι που δουλεύουν σκληρά, φθείρονται ολοκληρωτικά και πληρώνουν ακριβά. Το ξέρω βέβαια ότι ο κόσμος δεν είναι αγγελικά πλασμένος. Δεν νοιώθω καλά  που αναγκάζομαι να αποχωρήσω και να έχω μειωμένη συμμετοχή στο επόμενο  έργο.

Επειδή όμως δεν προβλέψαμε από πριν το κακό, νομίζω ότι καλό είναι να συνεχίσουμε να βοηθάμε όλοι με ιδέες ξανά και ξανά. Όσο αντέχει ο καθένας.

Ίσως φίλοι μου κάποτε πιάσουν τόπο όλα αυτά που ποτέ δεν πάψαμε να πιστεύουμε και να λέμε μεταξύ μας.

Εύχομαι σε όλους σας, να φτάσετε και σεις κάποτε στη θέση μου υγιείς, να μπορείτε να γράψετε ελεύθερα ότι νομίζετε και να γίνουν τα όνειρα πραγματικότητα.

Κάπου συμφωνείτε, κάπου διαφωνείτε αλλά δεν επιθυμώ απαντήσεις, μόνο αν έθιξα κάποιον που δεν νομίζω. Ήθελα μόνο να εκφραστώ σύντομα και όχι να συμβουλέψω ή να προκαλέσω. Παρέλειψα βέβαια και συμπίεσα πολλά θέματα.

Τα μόνα που δεν θέλω να παραλείψω, είναι πρώτο, η άποψη μου για την κατανομή στη σύνθεση του ΕΠ. Τα ΤΕΙ σχεδιάστηκαν και εξελίχτηκαν μέχρι εδώ με την πυραμίδα να πατάει. Η πυραμίδα μετά αναστράφηκε και κινδυνεύει να πέσει. Αυτό, εγώ δεν το λέω αναγκαστικά αναβάθμιση. Μάλλον λάθος κίνηση! Φεύγουμε από το στόχο μας! Θα χρειαστούμε πολύ περισσότερο προσωπικό στις χαμηλές βαθμίδες και οπωσδήποτε τεχνικό προσωπικό. Κακώς καταργήθηκε η τέταρτη βαθμίδα στα ΤΕΙ για να μοιάζουμε (να μην διαφέρουμε!) απλά από τα πανεπιστήμια. Αν ειπωθούμε πανεπιστήμια δεν πετυχαίνουμε αναγκαστικά κάτι. Γίνομαι κουραστικός να το επαναλαμβάνω αλλά επιμένω. Θα μοιάζαμε, αν είχαμε την ίδια αναλογία ΕΠ / σπουδαστή και τα ίδια χρηματοδότηση. Σε λίγο μάλλον  θα αναγκαστούμε να δίνουμε εργολαβία τα εργαστήρια γιατί κανείς δεν θέλει πια να λερώνει τα χέρια του. Μας έμαθαν  ότι ο κόσμος είναι τηλεοπτικός και τηλεχειριζόμενος. Αν μάθουμε και ότι όλα λύνονται με προσομοίωση θα έχουμε εισαχθεί  κανονικά  στην εικονική πραγματικότητα και ζωή. Είμαι ρητά αντίθετος στο ότι οι πτυχιακές εργασίες σε τεχνολογικό ίδρυμα (ΣΤΕΦ) είναι πια κατά μεγάλο ποσοστό θεωρητικές λόγω έλλειψης πόρων.

Αν κάποιος θέλει μια σύντομη δικαιολόγηση της άποψης αυτής, γράφω ότι οι άνθρωποι μαθαίνουν κυρίως μόνοι τους, μέσω της εμπειρίας, δηλαδή κάνοντας και κάτι. Αν έχεις βέβαια να τους δώσεις να κάνουν. Γι αυτό  οι ατομικές και οι ομαδικές εργασίες είναι πολύ πιο χρήσιμες από κάποια μαθήματα και διαλέξεις στην αίθουσα. Σαφώς και πιστεύω, ότι οι διαλέξεις είναι πολύ χρήσιμες και απαραίτητες μέθοδοι εκπαίδευσης.  Ο ρόλος όμως της  συμβουλευτικής που παρέχει ο δάσκαλος σε  μια  εργασία του σπουδαστή είναι  πιο σημαντικός από τη σκέτη διδαχή με διάλεξη. Γίνεται κατ ιδίαν και έχει το πλεονέκτημα της αμεσότητας για το πρόβλημα, αλλά και για το χαρακτήρα του σπουδαστή.  Είναι βέβαια πολλαπλάσιος ο κόπος του καθηγητή και απαιτεί τη συνεχή παρουσία του στο ίδρυμα. Αυτό το κόστος όμως δεν μπορούμε να το αποφύγουμε αν θέλουμε να συνεχίσουμε να λεγόμαστε τεχνολογικό εκπαιδευτικό ίδρυμα. Αλλιώς να το πούμε επιστήμης και αντιγραφής

.

Το δεύτερο που δεν θέλω να παραλείψω είναι, ότι, ενώ έχουμε το πλεονέκτημα και την υπεροχή να είμαστε σε σταθερό εργασιακό περιβάλλον και ενώ ο καθένας μπορεί να δημιουργήσει ελεύθερα την ιστορία του, δεν έχουμε τις κατάλληλες δημόσιες σχέσεις ακόμα και μεταξύ μας. Ο καθένας ταμπουρώνεται στο καβούκι του, στο πρόγραμμά του, στο εργαστήριό του, πίσω από την οθόνη του. Έχουμε μήνες να δούμε κάποιους ανθρώπους. Και έχουμε ανάγκη να τους δούμε. Να πάρουμε και να δώσουμε! Χρειάζονται περισσότερες δημόσιες σχέσεις μεταξύ του προσωπικού και έτσι ίσως καταφέρουμε παραπέρα να αναπτυχθεί και ένας κώδικας δεοντολογίας που μας χρειάζεται οπωσδήποτε. Αν δεν εμπιστεύεσαι το διπλανό σου δεν υπάρχεις. Υπάρχει κάτι που λέγεται ψυχή, ύπαρξη, σχέση, συνεργασία, σπουδή και διάχυση πληροφορίας.

Θέλω τέλος να ευχαριστήσω τους υπέροχους και ιστορικούς δασκάλους που πέρασαν από αυτό το ίδρυμα. Ζήτησα και παρακολούθησα μαθήματά τους σε αίθουσες, και προσπάθησα να ξεπατήσω την τέχνη, τις μεθόδους και το ύφος. Δεν θα αναφέρω τα ονόματα γιατί δεν πρόλαβα να τους γνωρίσω όλους. Για κάποιους μόνο άκουσα. Βλέπω όμως και νεότερους να εκκολάπτονται και χαίρομαι.

Παίρνω μαζί μου το πολυτιμότερο! Την αγάπη που εξασφάλισα από κάποιους ανθρώπους και τις μνήμες. Θα είναι η προίκα μου. Παίρνω μαζί μου και τη σιωπή που δεν είναι απαραίτητα δυσάρεστη. Έχω πολλά βιβλία αδιάβαστα και η ζωή φαίνεται να με χωράει λίγο ακόμα.

Αφήνω τις ευχές μου για καλή υγεία, καλή ψυχολογία και απόδοση στη δουλειά σας. Αφήνω πίσω και τη μάσκα μου.

Θα έχω πάντα ενδιαφέρον και αγωνία για το τι δουλειά γίνεται και κυρίως μην χαθεί αυτό που με τόσο κόπο φτιάξαμε, με μια απλή εισήγηση επιτροπής ή συντεχνίας και μια απόφαση κάποιου υπουργού που θα θέλει να πρωτοτυπήσει ή να υπακούσει σε απαιτήσεις  συμφερόντων.

Ζητώ συγνώμη για το συναίσθημα που άφησα να εμφανιστεί στο κείμενο, αλλά ίσως είναι η περίσταση. Αυτοί που με γνώρισαν καλά, μου έλεγαν ότι ήμουν πάντα μόνο λογική. Κι εγώ έλεγα η λογική να ναι πάνω και το συναίσθημα κάτω.

Ευχαριστώ  για την υπομονή σας να με διαβάσετε!

Μηναδάκης Γιάννης, 28/02/2013

Τέως  καθ εφαρμογών ηλεκτρολογίας ΣΤΕΦ, ΑΤΕΙ Ηρακλείου