Σάββατο 28 Απριλίου 2012

Που διαφωνώ με τους "φιλελευθέρους", Δράση, ΔηΣυ κτλ και γιατί

Με το ΔηΣυ διαφωνώ σε επίπεδο φιλοσοφικό με την αρχηγό, την ιστορία της και την στάση ζωής που μου δείχνει εύγλωττα τι έχει στο μυαλό της και που το πάει. Ενώ με την Δράση είναι διαφορετικά τα πράγματα, είναι ένα από τα νέα κόμματα που με βρίσκουν πολύ κοντά. Αλλά δυστυχώς για μένα υπάρχουν κάποια αγκάθια που με κάνουν να μην μπορώ να την ψηφήσω…

Πριν όμως αναλύσω την σκέψη μου πρέπει να εξηγήσω ένα πρόβλημα που υπάρχει στο καπιταλιστικό περιβάλλων που ζούμε και επηρεάζει το πώς πρέπει να αντιλαμβανόμαστε τον φιλελευθερισμό.

Ο καπιταλισμός είναι μια χρήσιμη δύναμη, και ως δύναμη πρέπει να την μελετούμε.

Αν η αγορά ήταν ένας ανελκυστήρας και στο δάπεδο βρίσκονταν η τάση για μέγιστο εγωιστικό κέρδος του ενός (ακραία απληστία) και αντίστοιχα στην οροφή βρίσκονταν η τάση για κέρδος ισομερώς και απόλυτα κατανεμημένο στον πληθυσμό (ακραία αφιλοκέρδεια), τότε ο καπιταλισμός θα ήταν η βαρύτητα.

Η δύναμη της βαρύτητας (όπως η απληστία) είναι μονότονη, είναι παντού και είναι ακατανίκητη. Για να ισορροπήσουμε τις αγορές (θάλαμος του ανελκυστήρα) χωρίς ικανό αντίβαρο του εγωιστικού κέρδους θα χρειαζόμασταν τεράστια δύναμη στον κινητήρα του ανελκυστήρα γιατί θα έπρεπε πρώτα να νικήσουμε την βαρύτητα και μετά να μετακινήσουμε το φορτίο. Ο κινητήρας και η δύναμη του είναι η ποσότητα και το βάθος της αναγκαίας ρύθμισης των αγορών που χρειαζόμαστε για να μπορούμε να έχουμε εύρυθμη λειτουργία του συστήματος (Φιλελεύθερη Δημοκρατία) ισορροπώντας ανάμεσα στο κέρδος της μονάδας και του κέρδους των πολλών.

Έτσι οι μηχανικοί για να μην χρειαζόμαστε τεράστια δύναμη ελέγχου χρησιμοποιούμε τις ισοδύναμες και ανάστροφες δυνάμεις, τα γνωστά σε όλους αντίβαρα. Όλοι οι ανελκυστήρες έχουν αντίβαρα για να χρειάζονται ελάχιστη ισχύ έλεγχου. Αν δείτε το ασανσέρ που έχετε σπίτι σας θα δείτε, στο πίσω μέρος του, το αντίβαρο να κινείτε ανάστροφα από τον θάλαμο, όταν αυτός κινείτε… Τα αντίβαρα χρησιμοποιούνται για να κατανικούν την δύναμη της βαρύτητας που προκαλείτε από το βάρος του θαλάμου και να ισορροπούν το σύστημα ώστε να είναι εφικτός ο απλούστατος έλεγχος του.

Αν στην παραβολή μας η ελαχίστη ισχύς έλεγχου ισοδυναμούσε με την ελάχιστη ρύθμιση των αγορών ή την ελαχίστη παρέμβαση του κράτους στην ζωή του ανθρώπου, κάτι που προσδοκούν και ευαγγελίζονται χρόνια τώρα οι "φιλελεύθεροι" (κάτι που δεν με βρίσκει κατά βάση αντίθετο), θα έπρεπε σε όποια πρόταση απορύθμισης καταθέτουν να μας δείχνουν ή να προτείνουν αντίστοιχα ποια θα είναι αυτή η ίση και ανάστροφη δύναμη που θα καταφέρνει να εξισορροπεί την μονότονη τάση του συστήματος προς την απληστία του κέρδους της μονάδας (καπιταλισμός).

Ένα παράδειγμα ίσων και ανάστροφων δυνάμεων είναι η σχέση προσφοράς και ζήτησης σε μια αγορά όπου δεν χρειάζονται κανόνες όσο οι δυο δυνάμεις είναι ισχυρές. Αν υπήρχε μόνο ζήτηση χωρίς προσφορά θα χρειαζόταν ρύθμιση αν π.χ. η ζήτηση κάλυπτε μιαν ανάγκη επιβίωσης. Άλλο παράδειγμα είναι η σχέση ισχύος αφεντικών και συνδικάτων όσο δεν υπάρχει ισορροπημένη ρύθμιση η αντίρροπη πίεση των δυο αυξάνετε εκθετικά και φυσικά με δεδομένη την ισχύ του αφεντικού και την έλλειψη ικανού κανόνα το συνδικάτο θα κάνει επανάσταση.

Και για οικονομολόγους:

[Απληστία] – [Αντίβαρο] = Regulation

Οι "φιλελεύθεροι" έχουν μια μόνιμη δυσανεξία στον να μην βλέπουν αυτή την ανάγκη για ισορροπία στο σύστημα προκαλώντας την κοινωνία με αυτή τους την στάση. Ενώ θα έπρεπε πρώτα να σχεδίαζαν τα αντίβαρα και μετά να σχεδίαζαν την απορύθμιση για να μπορούσαν να έχουν ένα σύστημα εκ φύσεως φιλελεύθερο, αυτοί επιλέγουν μονότονα την απορύθμιση παρακάμπτοντας τα αντίβαρα… κάτι που μου μοιάζει ενοχικά μυωπικό γιατί αν το έκαναν σωστά θα είχαμε ευδαιμονία και όχι κυκλικές κρίσεις κάθε 40 χρόνια.

Για να δούμε όλα αυτά πως ταιριάζουν με τον προβληματισμό μου.

Στην Οικονομία τα περισσότερα που προτείνει η Δράση με βρίσκουν σύμφωνο εκτός όμως από τρία-τέσσερα βασικά σημεία που δεν βλέπω αντίβαρα…

Στα εργασιακά προτείνουν απορύθμιση χωρίς να προτείνουν κανένα αντίβαρο στην ισχύ των εργοδοτών. Το τρέχων σύστημα δεν χρειάζεται απορύθμιση αλλά πιο ορθολογική και ζυγισμένη ρύθμιση ισορροπώντας ανάμεσα στην οικονομία και τα εργατικά δικαιώματα.

Στις αποκρατικοποιήσεις διαφωνώ με οτιδήποτε εμπίπτει στην κατηγορία του φυσικού μονοπωλίου. νερό, ΔΕΗ, τρένα κτλ. Οι λόγοι είναι αυταπόδεικτοι. Στην εκποίηση γης διαφωνώ με το timing και είναι αυταπόδεικτο το γιατί… αντίθετα θα δεχόμουν μακροχρόνια μίσθωση μέσω διεθνών διαγωνισμών με την χρήση ηλεκτρονικής πλατφόρμας.

Τέλος δεν βλέπω πουθενά πως θα χρηματοδοτηθεί η αλλαγή του αναπτυξιακού μοντέλου στα tradables αν λάβουμε υπόψη και αυτό το ποστ του Νίκου Αναγνώστου για ένα άρθρο του Αρίστου Δοξιάδη, όταν όλοι στην Ελλάδα οι «επενδυτές» έχουν μάθει να είναι ραντιέριδες (γη, ακίνητα, δημόσια έργα, διόδια, ξενοδοχεία, ξαπλώστρες κτλ) όταν από την άλλη οι Τράπεζες και τα VC είναι και αυτά οι απόλυτοι ραντιέριδες!!

Ποιος θα χρηματοδοτήσει την καινοτομία και πως?

Πως θα παράγουμε οργανικά προστιθέμενη αξία?

Πως θα αλλάξουμε το εμπορικό ισοζύγιο αν δεν παράγουμε αντίστοιχα υψηλή εσωτερική προστιθέμενη αξία αντίστοιχη με αυτή που εισάγουμε?

Όταν όλα ήταν super το 2007, κανείς μα κανείς δεν επένδυε στην καινοτομία, η Ελλάδα είχε (και έχει) το μικρότερο ποσοστό επένδυσης στην καινοτομία από όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ, πως αναμένουμε αυτό να αλλάξει τώρα που το τραπεζικό σύστημα έχει διαλυθεί και κανείς δεν έχει χρήματα να του περισσεύουν?

Ο καπιταλισμός (που εμπεριέχει τους ραντιέρηδες) μπορεί να έχει σαν αντίβαρο μόνο την επιχειρηματικότητα στην βάση της εισοδηματικής πυραμίδας, αυτό όμως δεν το βλέπω να το προτείνουν…

Στα Εργασιακά όπως έχω αναφέρει είμαι αντίθετος στα περισσότερα μετρά που προτείνουν γιατί δεν βλέπω πουθενά αντίβαρα. Ναι χρειαζόμαστε εξορθολογισμό αλλά όχι ανατροπή!

Στην Ενέργεια επίσης διαφωνώ σε όλα εκτός από τις ΑΠΕ, και αυτό γιατί οι ΑΠΕ μακροπρόθεσμα θα βελτιώσουν εκρηκτικά το εμπορικό ισοζύγιο καυσίμων και σταδιακά θα προκαλέσουν φυσική απελευθέρωση της αγοράς, αλλά μέχρι τότε η ΔΕΗ είναι ένα φυσικό μονοπώλιο και πρέπει να μείνει στον έλεγχο του κράτους. Αν δούμε τι έγινε στην Καλιφορνία και στην Ελλάδα πρόσφατα, με τους virtual «παραγωγούς» καταλαβαίνεται όλοι γιατί διαφωνώ. Βεβαίως πρέπει να εξορθολογιστούν οι Φωτόπουλοι… Δεν βλέπω να γίνετε κουβέντα για τα διυλιστήρια και τις εναρμονισμένες πρακτικές που έχουν επίσης…

Στην Παιδεία, καλή η πρόταση αλλά δεν δέχομαι με κανένα τρόπο η «επιδότηση» να μετατρέψει την παιδεία σε μη δημόσια. Μπορεί να λειτουργήσει αν η «επιδότηση» δεν είναι σε χρήμα αλλά σε μη μεταβιβάσιμα (από γονιό σε γονιό) κουπόνια και να έχουν ρόλο επιβράβευσης και όχι βασικής αμοιβής. Τέλος οι Έλληνες έχουμε βαθιές ρίζες με την θρησκεία μας, ναι στο να φύγει η θρησκοληψία, όχι στο να χάσουμε τις ρίζες μας.

Στην Ευρώπη διαφωνώ με το κεντρικά καθοδηγούμενο σύμφωνο σταθερότητας αλλά συμφωνώ με την θέσπιση του εσωτερικά, χωρίς κεντρικά να επισείει κυρώσεις. Ναι στην δημοσιονομική πειθαρχία όχι στην εκχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων. Επίσης για την Τουρκία διαφωνώ, δεν είναι η Τουρκία για Ευρώπη ακόμα.

Ελπίζω να βοήθησα λίγο τις σκέψεις σας…

Υ.Γ. Τα εισαγωγικά στο «φιλελεύθεροι» τα βάζω γιατί θεωρώ πως δεν είναι φιλελεύθεροι πραγματικά μιας και η όλη στάση τους δείχνει απλά να καπηλεύονται εννοιολογικά τον όρο «φίλοι της ελευθερίας». Καπηλεύονται γιατί ενώ θα μπορούσαν να προτείνουν αντίβαρα και να κατάφερναν με την βοήθεια όλων μας να έχουμε μια πραγματική Φιλελεύθερη Πολιτεία αυτοί λειτουργούν ως «φίλοι της ιδιοτέλειας» άθελα τους ίσως, αλλά με τραγικές επιπτώσεις στις κοινωνίες και την ευδαιμονία του συνόλου.

Υ.Γ. 2 Αν με ρωτήσετε αν έχω αντίβαρο για τον καπιταλισμό θα σας απαντήσω ναι έχω και το ξέρει ο Αρίστος. Δείτε εδώ

4 σχόλια:

  1. α) Οι Ραντιέρηδες ειναι συστατικό του κράτους, όχι του Ιδιωτικού τομέα

    β) Συμφωνω για τα "φυσικά μονοπόλια". Ειναι ειδική περίπτωση.

    γ) Αφου προτιμας κρατικίστικες λύσεις τότε πως εξηγείς την ολική αποτυχία του ΤΑΝΕΟ ?

    δ) Το βασικό πρόβλημα μη-επένδυσης στην καινοτομία ειναι οτι στην Ελλάδα έχουμε ελάχιστα παραδείγματα επιτυχιας και μηδενική προβολη σε αυτά. Αντίθετα ξέρουμε πολλους που είτε από κρατικές θέσεις είτε από διαφθορά "κατάφεραν" πολλά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Οι λέξη ραντιέρης βγαίνει από το rent που είναι νοικιάζω δικαίωμα, ραντιέριδες είναι όλοι όσοι είναι εισοδηματίες από ενοίκια ή γαίες ή διόδια και άλλα τέτοια, άρα δεν έχουν σχέση με κάτι κρατικό που απομυζεί αλλά κάτι ιδιωτικό που απομυζεί

    Το ΤΑΝΕΟ απέτυχε γιατί αυτοί που το διαχειρίζονταν δεν τους ενδιάφερε να ρισκάρουν εξ αρχής… και βασικά κανένα VC δεν ρισκάρει στο early stage, που έχεις πιθανότητα για μεγάλες αποδώσεις που όμως έχεις και 80% πιθανότητα να χάσεις τα λεφτά σου… γιατί υπάρχουν στο χρηματοπιστωτικό σύστημα πολλοί άλλη τρόποι να βγάζεις χρήματα αντί των startups…

    Η επένδυση στα startups έχει τεράστιο ρίσκο, 1 στις 8 επιτυχαίνει κάτι και αν… άλλοι λένε για 1 στις 12… Παγκοσμίως το return on investment είναι -8% από το 2007 και μετά και είναι συνεχώς πτωτικό. Οι επενδυτές έχουν άλλες επιλογές (private banking, hedge funds κτλ) οπότε είναι εντελώς φυσικό γι’ αυτούς να αποφεύγουν την επένδυση σε αυτά.

    Το πρόβλημα είναι εντελώς άλλο από αυτό που φαντάζεσαι, αν συνεχίσουν το deregulation στις χρηματαγορές σε λίγα χρόνια δεν θα επενδύει κάνεις σε startups…

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ραντίερηδες ειναι τα επιμελήτηρια, το ΤΕΕ, οι δικηγόροι, οι συμβολαιογράφοι, σε κάποιο βαθμό τα ασφαλιστικά ταμεία, και πολλοί άλλοι στην αλυσίδα του επιχειρήν που απομυζουν εταιρίες χωρίς να προσφαίρουν απολύτως τίποτα. Καιρός να τελειώνουμε με όλα αυτά.

    Η διαφορά μεταξύ κρατικών ραντιέρηδων και ιδιωτων ειναι οτι τους πρωτους με νόμο δεν μπορείς να τους αποφύγεις ενώ τους δευτερους, (ναι, εαν το κράτος διασφαλίζει τον ανταγωνισμό) μπορείς να τους παρακάμψεις.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Έχουμε μια οικονομία που βασίζεται στους ιδιώτες ραντιέριδες, θες δεν θες να το παραδεχτείς… Για τους κρατικοδίαιτους δεν έχω τίποτα να πω, παρά μόνο πως είναι λίγα τα ψωμιά τους… Για τους άλλους όμως τι κάνουμε? Τους κάνουμε την ζωή ποιο εύκολη?

    ΑπάντησηΔιαγραφή